Stichting Fonds de Gavere is ontstaan uit een legaat van Klaas de Gavere. Klaas werd op 22 april 1896 als boerenzoon geboren in Wirdum, een dorpje onder de rook van Leeuwarden. Hij zou zelf ook boer worden en meerdere boerderijen bezitten.
In 1924 trouwt Klaas met Aaltje van der Zijpp. Het kersverse stel gaat samenwonen op een boerderij in Molkwerum en krijgt een jaar later een zoon: Samuel Philippus (Sam) de Gavere.
Maar dan slaat het noodlot toe. Begin 1941 overlijdt Klaas’ geliefde vrouw Aaltje aan tuberculose. En tot overmaat van ramp vier jaar later zijn zoon, óók aan tbc. Alleen achtergebleven ontwikkelt Klaas de wil om de ziekte die zijn vrouw en zoon noodlottig werd, te beteugelen. Of op z’n minst het leed van tbc-patiënten te verzachten.
Op 15 april 1963 overlijdt Klaas zelf, in Leeuwarden. Hij wordt begraven in Molkwerum, bij zijn vrouw en zoon. De tekst op zijn graf geeft blijk van zijn missie:
Veel leed was zijn deel,
de tegenslagen vele.
Een gedachte leefde in hem,
het leed van anderen te verzachten.
In zijn testament liet Klaas diverse bestemmingen voor zijn vermogen opnemen, vanaf dan officieel het vermogen van ‘Fonds de Gavere’. Natuurlijk, de graven van zijn vrouw, zoon en hemzelf moeten ervan onderhouden worden. Maar verder moet zijn vermogen vooral de volksgezondheid in Friesland ten goede komen.
Zo krijgt de Provinciale Friese Kruisvereniging (PFK) een schenking, welke als onderpand zou dienen voor de bouw van het PFK-kantoor en de invoering van de AWBZ. Maar vooral tekenend is de bepaling om met zijn vermogen de verpleging van tbc-patiënten in Friesland te bevorderen. En zo geschiedde.
Na zijn dood verandert de status van tuberculose in Nederland. De ziekte is tegenwoordig in de meeste gevallen goed te behandelen. Ook op het gebied van zorgfinanciering verandert er veel; vandaag de dag hebben tbc-patiënten in principe geen steun meer nodig van bijzondere fondsen. Daarmee is Klaas’ bepaling in zijn testament feitelijk ingehaald door de Nederlandse gezondheidszorg.
Door de geweldige ontwikkeling van de zorg én door een fusie in 1988 met drie andere zorggerelateerde fondsen (het Mejuffrouw A. G. van Hulstfonds, Dr. Overboschfonds en het Heytfonds) heeft Fonds de Gavere haar scope kunnen verbreden. Hoewel tuberculose nog altijd bijzondere aandacht krijgt, komen nu ook projecten in aanmerking die op een ander vlak het welzijn van inwoners van Friesland bevorderen.
Had Klaas de Gavere zich kunnen voorstellen dat tuberculose meestal niet meer dodelijk zou zijn? Waarschijnlijk niet. Maar het zou hem zonder twijfel erg tevreden hebben gesteld.